روش های شکست خواب بذر و تاثیر تنش خشکی بر جوانه زنی گیاه قره داغ (.nitraria shoberi l)

قره داغ گیاهی است نادر که از نظر حفاظت خاک، خواص دارویی و تولید علوفه دارای ارزش زیادی است. با توجه به وجود خواب در بذرهای این گیاه، در ابتدای این مطالعه، به منظور شناسایی بهترین تیمار بهبود جوانه زنی، تأثیر دو نوع شیوه ی آبرسانی متفاوت (متناوب و متوالی) و سپس تأثیر تیمارهای آبشویی، خراش دهی مکانیکی و شیمیایی بر بهبود شاخص های جوانه زنی مورد بررسی قرار گرفت. در بخش دوم، تأثیر خشکی ناشی از پلی اتیلن گلیکول بر جوانه زنی این گیاه و در پایان، تأثیر پیش تیمار بذرها با سالیسیلیک اسید (sa) و 21 روز تیمار خشکی (ملایم، متوسط و شدید) بر گیاهچه های 45 روزه مورد بررسی قرار گرفت. نتایج نشان دادند که آبرسانی متناوب به بذرها همراه با پیش تیمار 72-48 ساعت آبشویی، بهترین تیمار جهت رفع خفتگی بذر در این گیاه است. برخلاف توان بسیار کم این گیاه در تحمل خشکی در مرحله ی جوانه زنی، اما افزایش معنی دار شاخص های رشدی ریشه، کلروفیل، پروتئین، پرولین، هیدرات های کربن، تجمع یون ها و آنزیم های آنتی اکسیدانی در گیاهچه ها، مانع از تأثیر معنی دار خشکی بر شاخص های رشدی بخش های هوایی شد. تأثیر سالیسیلیک اسید بسته به غلظت آن، شدت تنش و نوع شاخص مورد ارزیابی، متفاوت بود. sa تأثیر معنی داری بر شاخص های رشدی بخش های هوایی نداشت ولیکن شاخص های رشدی ریشه را به میزان معنی داری کاهش داد. باوجود بهبود میزان پروتئین، پرولین، هیدرات کربن و تجمع سدیم و پتاسیم توسط پیش تیمار sa در سطوح کم خشکی، سطح شدید تنش تولید این مواد را مهار کرد. این تیمار میزان کاروتنوئید و فعالیت آنزیم پراکسیداز را به طور معنی داری افزایش داد؛ اما فعالیت کاتالاز را مهار کرد. به نظر می رسد اصلی ترین عملکرد sa، تأثیر بر فعالیت آنتی اکسیدان های آنزیمی و غیرآنزیمی است و با تعدیل تولید گونه های فعال اکسیژن، نیاز این گیاه به تولید مقادیر بالای مواد محافظ اسمزی، محلول های سازگار، پروتئین های تنش و رشد بیش از حد ریشه کاهش می دهد.